Logo Dorpsraad Hurwenen

Oorlogen en rampen

Eeuwenlang – vanaf 1350 – stond het dorp bloot aan oorlogen en terrorisme. De genadeklap kwam net voor het jaar 1600 toen de Hurnse waard het slachtveld werd van de Spaanse en Staatse troepen van Prins Maurits.

Alle woningen werden platgebrand; de bewoners moeten een veilig heenkomen hebben gezocht voor zover zij het er levend van afbrachten.

Pas 40 jaar later durven de eerste migranten, gelokt door de vruchtbare grond en lage grondprijzen zich in het gebied te vestigen. Even later kreeg het dorp zijn  school. De macht van de Heren van Rossum, is dan verdwenen.

Komisch is het verhaal van één van de nazaten, de Heer van Dieden, die bijna 30 jaar een rechtszaak voert om zijn heerschappij terug te krijgen.  Hij blijkt een ware oplichter die tijdens een kaartspel met de dronken Tsaar Peter de Grote hem de titel “Generaal” aftroggelt.

De Franse bezetting of bevrijding in de jaren 1795-1813 zorgt voor gemengde gevoelens. Enerzijds gaat het de boeren met de hoge prijzen voor voedsel en paarden voor de wind. Aangetrokken door deze welvaart, verhuren arme stadsbewoners zich als knecht.

Het dorp telt dan zo’n 350 inwoners. Anderzijds laat de Franse Tijd een hoge provinciale rekening achter die nog jaren op de meestal arme belastingbetalers zal drukken. Hurwenen heeft dan inmiddels de status van zelfstandige gemeente gekregen.

Tot 1940 blijft het dorp voor oorlog gespaard. Het leed tijdens de bezetting viel relatief mee. Er was immers voldoende te eten. Natuurlijk was er ongemak. Nadat de Geallieerden Noord-Brabant hadden veroverd, leden de inwoners onder de gedwongen evacuaties. De enige echte treffer was een verdwaalde V1; deze maakte een eind aan het leven van 9 inwoners. Ook het kerkje werd vernield.

Het waren vooral de dijkdoorbraken die de bevolking bedreigden. Naast die van onder meer 1809 was het vooral de watersnoodramp van 1861 die zware schade aanrichtte. De nood is uitvoerig beschreven door de plaatselijke dominee. Opmerkelijk was de doeltreffende wijze waarop hij de hulpverlening vanuit de pastorie organiseerde.

In 1995 werd Hurwenen voor het laatst opgeschrikt door het hoge water. De mensen moesten have en goed verlaten. Loos alarm of niet, de mensen keerden ongedeerd terug. Wat overbleef, waren de verhalen. Daarna is de dijk definitief verzwaard.

In 2013 wordt – in het kader van “Ruimte voor de Rivier” – de zeldzaam mooie uiterwaard op de schop genomen.

bombardement